Σάββατο 17 Ιουλίου 2010

Κοινωνικές εκπτώσεις στην Γκρίζα Πολιτεία



Η περίοδος των εκπτώσεων στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες. Οι κοινωνικές εκπτώσεις όμως, που πληθαίνουν μέρα με τη μέρα και που μου αποκαλύφθηκαν τόσο έκδηλα στο τελευταίο μου ταξίδι στην Αθήνα, φαίνεται να έχουν εισέλθει στη ζωή των κατοίκων της ψωροκώσταινας, εδώ και αρκετούς μήνες.Ήταν ένα από εκείνα τα θλιβερά απογεύματα, όπου ενώ η πτήση μου από την Κωνσταντινούπολη προσγειωνόταν ομαλά στο διεθνή αερολιμένα Ελ. Βενιζέλος, το σώμα μου προσέκρουε με ιλλιγγιώδη ταχύτητα στο τσιμεντένιο κράσπεδο της ελληνικής πραγματικότητας.


Η πόλη των παιδικών μου χρόνων και των προσωπικών μου βιωμάτων είναι μια φανταχτερή, «Ευρωπαϊκή»  πρωτεύουσα με ευγενικούς και φιλότιμους κατοίκους, που κάτω από το αγνό, Αθηναϊκό της φως, αστράφτει ακόμη περισσότερο. Αυτή η κάλπικη εικόνα προβάλλεται στο μυαλό μου, όσο βρίσκομαι μακριά της, περιτριγυρισμένος από τις σκιές των λυγερών μιναρέδων, των θολωτών μνημείων και των ιστορικών εκκλησιών, με την συντροφιά των κατάλευκων γλάρων. Ο νόστος έχει φροντίσει να παραλλάξει την γκρίζα πολιτεία, σε κάτι εξέχως όμορφο και ουτοπικό στο μυαλό και πρωτίστως στη καρδιά. Τα μάτια δεν μπορούν να πιστέψουν τη λυπητερή πραγματικότητα που αντικρύζουν, κάνοντας τη μετάβαση στην πραγματικότητα ακόμα πιο δύσκολη και απότομη.




Περπατώντας προς την αφετηρία των αστικών λεωφορείων του αεροδρομίου, νιώθω ότι κρυφακούω συζητήσεις περαστικών, αθελά μου. Φτάνοντας στο λεωφορείο, επιβιβάστηκα από την μπροστινή πόρτα, κάπως μηχανικά, έτοιμος να δώσω το αντίτιμο του εισητηρίου στον κουστουμάτο, τριμούστακο τούρκο οδηγό*. Αντ'αυτού συνάντησα μια βαριεστημένη ογκώδη μορφή, που συνομωτικά μου είπε : "Μην χτυπήσεις το εισιτήριο, είσαι και μικρούλης, έχουμε και κρίση, άστο...αυτά είναι μόνο για τους τουρίστες μωρέ". Χωρίς να του απαντήσω, επικύρωσα επιδεικτικά το εισιτήριο και έκατσα στη θέση μου. Η εκπληξή μου συνεχίστηκε όταν συνειδητοποίησα, ότι τα γαλάζια μάτια της "εθνικής" Τζούλιας, πρωταγωνιστούσαν σε μορφή γιγαντοαφίσας αυτή τη φορά, σε όλες τις παράνομες διαφημιστικές πινακίδες των κεντρικών αρτηριών της Αθήνας. Μετά από γυμνές φωτογραφήσεις, μια αισθησιακή ταινία (sic) και πολλά σκάνδαλα, σειρά είχε και μια διαφήμιση ηλεκτρονικού τζόγου. Η Τζούλια από ψηλά, με μάτια αλά Big Brother, φαίνεται ότι έχει επωμιστεί τον ρόλο του τοποτηρήτη μιας κοινωνίας που κατρακυλάει όλο και περισσότερο.



Γνώριμα πρόσωπα, οικίες βόλτες, ιδιαίτερες μυρωδιές, σπιτικό φαγητό, όλα αυτά δηλαδή που συναποτελούν την προσωπική "πατρίδα" του καθένα, γεφύρωσαν έστω και προσωρινά το χάσμα ουτοπίας - πραγματικότητας, που βάθαινε σταδιακά μέσα μου. Η κλαίουσα Αθηνά, ανήμπορη να προστατεύσει την αγαπημένη της πόλη αυτή τη φορά, αναγκάστηκε να την υποθηκεύσει όσο όσο, όμως δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται πραγματικά κανένας. Οι κάτοικοι της χώρας που λάτρεψαν το περιττό, τώρα βλέπουν φανατικά τη σαπουνόπερα "Bin bir gece", ενημερώνονται από τις trash ειδήσεις του Star channel, σχεδιάζουν τις χλιδάτες διακοπές τους με δανεικά και βγαίνουν σαν να μην υπάρχει αύριο στα πολυσύχναστα κλάμπ της παραλιακής και του Γκαζιού. Οι υπόλοιποι, επηρρεασμένοι από την τρομοϋστερία των κεντρικών δελτίων ειδήσεων, κάνουν συστηματικές απεργίες και παρατάσσονται ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης, χωρίς να συνυπολογίζουν το μερίδιο ευθύνης της δικιάς τους νοοτροπίας, και όλα αυτά να διαδραματίζονται πρωτού η οικονομική κρίση δείξει τα κοφτερά της δόντια.




Το κέντρο της Αθήνας αντικατοπτρίζει στο μέγιστο την αντιφατική ψυχοσύνθεση του Νεοέλληνα. Μνημεία - μαρτυρίες ενός εξελλιγμένου πολιτισμού ανάμεσα σε όμορφες πλατείες, βρώμικους δρόμους και σαθρά κτίρια που ετοιμάζονται να καταρρεύσουν. Εγκλωβισμένοι μετανάστες, που διαμένουν σε τριτοκοσμικά υπογεία και πουλούν κάθε λογής πραμάτεια χωρίς να χάνουν το χαμογελό τους, δυσαρεστημένοι "αυτόχθονες" που συμβιβάζονται με μια απλή περατζάδα, αφού δεν μπορούν να πιουν πια καφέ στο Κολωνάκι και ηλιοκαμμένοι τουρίστες έτοιμοι να πέσουν θύματα των επιτήδειων μιας και διάλεξαν να ζήσουν τον μύθο τους στην Ελλάδα.







Τα πολύχρωμα γκραφίτι των μούντων τοίχων αρχίζουν να αποκτούν μια ρεαλιστική διάσταση. Άφραγκοι βασιλιάδες, θλιμένες πριγκήπισσες, φοβισμένες φιγούρες με μαχαίρια και αδηφάγα στόματα που ζητούν περισσότερα, όλα δημιουργήματα ταλαντούχων καλλιτεχνών - προφητών του δρόμου, παρουσιάζουν δυσοίωνες ιστορίες από το πιθανό, κοντινό μέλλον της χώρας. Στο ταξίδι της επιστροφής το μόνο που με προβλημάτιζε ήταν αυτό το μακάβριο μέλλον. Θα υπάρξει εναλλακτική λύση; Θα μετατραπεί ο ατομισμός σε συλλογική προσπάθεια; Θα αναλογιστούμε επιτέλους τις δικές μας ευθύνες; Δυστυχώς δεν μπορώ να δώσω λύση όμως συνεχίζω να ελπίζω...








* χαρακτηρισμός του Γιάννη Ξανθούλη που εμπεριέχεται στο βιβλίο του Κωνσταντινούπολη - των ασεβών μου φόβων

Πέμπτη 1 Ιουλίου 2010

Πολύχρωμη επανάσταση

Η Εβδομάδα Υπερηφάνειας στην Κωνσταντινούπολη, μετά από πλήθος καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και ανοιχτών συνομιλιών, έριξε αυλαία με την καθιερωμένη Παρέλαση Υπερηφάνειας την Κυριακή το απόγευμα στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Η γκέι, αμφισεξουαλική και τρανσεξουαλική κοινότητα της Τουρκίας, που θεωρείται ως η πλέον οργανωμένη και μαχητική ανάμεσα σε άλλες του μουσουλμανικό κόσμου, έδωσε και φέτος το δυναμικό της παρόν, ξεπερνώντας αισθητά τις συμμετοχές των προηγούμενων ετών, αφού υπολογίζεται ότι στην φετινή 18η παρέλαση υπερηφάνειας συμμετείχαν τουλάχιστον 3.500 χιλιάδες άτομα.




Το gay parade της Πόλης, εν αντιθέσει με πολλά αντίστοιχα Δυτικών ανεπτυγμένων χωρών, που έχουν μετατραπεί σε γραφικά κιτς πανηγύρια καταπιεσμένης επίδειξης, ήταν πολιτικοποιημένο και συνάμα προσηλωμένο στους σκοπούς που θα έπρέπε να εξυπηρετήσει, με ελάχιστες εξαιρέσεις υπερβολής.Το νεανικό κοινό που απάρτιζε κυρίως την πορεία, κρατώντας ταμπέλες με συνθήματα στα Τουρκικά, Αρμενικά και Κουρδικά, καλούσε  την υπουργό Γυναικείων και Οικογενειακών Υποθέσεων Σελμά Αλιγιέ Καβάφ, υπό το ρυθμικό τέμπο τυμπανοκρουσιών και σφυριγμάτων, σε παραίτηση, ως απάντηση σε δηλώσεις που είχε κάνει η ίδια πριν λίγους μήνες, χαρακτηρίζοντας την ομοφυλοφιλία ως ασθένεια που χρειάζεται θεραπεία!!!




Καθόλη την διάρκεια της διαδρομής, από την κεντρική πλατεία της Ταξίμ μέχρι και την πλατεία του Τουνέλ, μια γιγαντιαία σημαία στα χρώματα της ίριδας, συντρόφευε τους συμμετέχοντες. Το rainbow flag που χρησιμοποιείται παγκοσμίως  από τη "χαρούμενη κοινότητα" ως σύμβολο - λάβαρο της πολύχρωμης επανάστασης, σκόρπισε μεγάλη απορία στη σαστισμένη μάζα των "παγωμένων" περαστικών, που διένυαν εκείνη την ώρα την Μεγάλη Οδό του Πέρα. Μέλη και υποστηρικτές του σωματείου lamdaistanbul, κύριου υπεύθυνου της διοργάνωσης, συνοδευόμενα  από αποστολές άλλων περιφερειών της Τουρκίας και του εξωτερικού, προέτρεπαν το εκστασιασμένο κοινό να χορέψει ενάντια στην ομοφοβία κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό που πλέον είχε καλυφθεί από το μεγαλειώδες ουράνιο τόξο.




Το στίγμα της διαφορετικότητας στην παρέλαση, δόθηκε από κάποιες εκκεντρικές φιγούρες που δήλωναν και αυτές με τον τρόπο τους την αντίθεση τους στην ομοφοβία που τους περιβάλλει. Η πατροπαράδοτη νύφη, ντυμένη με το άσπρο της απωθημένο, ο έκπτωτος άγγελος με τα κομμένα φτερά που δεν κατάφερε να βαδίσει με τις επιταγές της ουράνιας βασιλείας και η πιο γερασμένη έκδοση της Μadonna επί εποχής music, ήταν όλες εκεί για να ελαφρύνουν την ατμόσφαιρα και να δώσουν μια πιο φεστιβαλική διάθεση στην πορεία.





Πέρα από τις εκκεντρικές εμφανίσεις όμως, αυτό που προσωπικά με συγκίνησε και θεωρώ άξιο συγχαρητηρίων ήταν η ομάδα από μητέρες που με πλακάτ και συνθήματα καταδίκαζε απερίφραστα τις πολιτικές ρατσισμού και συνάμα εξέφραζε την καθολική υποστήριξη της στο πρόσωπο των παιδιών, ανεξαρτήτως σεξουαλικών προτιμήσεων. Επίσης η έλλειψη αστυνομικών δυνάμεων, στην αστυνομοκρατούμενη Κωνσταντινούπολη, ήταν κάτι που παραξένεψε μέχρι και τους διοργανωτές, που δεν θεωρεί ωστόσο ότι είναι κίνηση καλής θέλησης της ισλαμιστικής κυβέρνησης αλλά κάποιο επικοινωνιακό τέχνασμα της, στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.




Η ετήσια παρέλαση, με όλα τα παραλειπόμενα της, φτάνει κάπου εδώ στο τέλος της : εθελοντές στην άκρη του Τούνελ περισυλλέγουν την τεράστια σημαία του ουράνιου τόξου διπλώνοντας τη, ενώ μία γυναίκα προσπαθεί να τους εμποδίσει, ξαπλώνοντας πάνω σε αυτή, αποζητώντας, λίγα λεπτά προσοχής και εφήμερης δημοσιότητας. Την ίδια στιγμή κάποιοι ριψοκίνδυνοι ακτιβιστές καταλαμβάνουν συμβολικά την άλλοτε βιομηχανική πλατεία, αναρτώντας ένα πανό που έγραφε "Ομοφυλόφιλοι παντού" στο πιο ψηλό σημείο του μεταλλικού κυλινδρικού μνημείου, που δεσπόζει στην περιοχή.Ο ενθουσιώδης κόσμος χειροκροτεί και λικνίζεται με τις πρώτες νότες του τραγούδι "hayrola"* της ιέρειας της gay κοινότητας, Ηande Yener, που ακούγεται από τα μεγάφωνα.





Την επομένη των μεθεόρτιων το μόνο που έμεινε για να θυμίζει την άκρως επιτυχημένη παρέλαση υπερηφάνειας ήταν κάποια stencils στους τοίχους του Πέρα, απεικονίζοντας δύο γυναικείες μορφές να φιλιούνται με το σύνθημα "Είμαστε εδώ, ας συνηθίσουν", ξεχασμένα, πατημένα κουτάκια μπύρας στην πλατεία και το συνωμοτικό γέλιο κάποιων καταστηματαρχών της Μεγάλης Οδού.




* hayrola = στα τουρκικά έχει την έννοια "τι συμβαίνει" υποδηλώνοντας έκπληξη